Serious games en #womenintech (NL)

Hoewel veel studenten van mijn opleiding ook vrouwen waren, zijn vrouwen in het algemeen nog vaak in de minderheid in de tech industrie en onderzoek. Dit heeft verschillende oorzaken, waarbij vaak vooroordelen een rol spelen. Door jonge meiden (en jongens!) te vertellen over mijn werk probeer ik een breder beeld te schetsen van AI. Het is meer dan alleen het slimmer maken van Google, maar het kan ook voor allerlei maatschappelijke problemen gebruikt worden. En juist daarom is het belangrijk dat tech teams bestaan uit een diverse groep mensen, want zo krijg je meer perspectieven op een probleem en kun je beter rekening houden met verschillende soorten gebruikers. Daarnaast zijn er op dit moment heel veel banen te vinden in de tech, vaak met een goed salaris. Een kans die vrouwen zeker niet aan zich voorbij moeten laten gaan! Ik noem me in mijn Twitterbio #womanintech, omdat ik het belangrijk vind om te laten zien dat er zeker ook vrouwen actief zijn in de tech. En ik zou ook willen zeggen tegen alle vrouwen/meisjes die deze blog lezen en twijfelen over of AI iets voor hun is: benader me op Twitter! Ik vertel je graag meer over mijn (studie)keuze en de mogelijkheden die AI biedt.

Tijdens mijn studie Artificial Intelligence (toen: Lifestyle Informatics) aan de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam lag de focus op de combinatie mens en techniek: hoe kunnen we Artificial Intelligence (AI) gebruiken om het leven van mensen slimmer, gezonder, makkelijker, of leuker te maken? Ik vond dat een leuke en interessante combinatie. We leerden nadenken vanuit verschillende perspectieven: vanuit de inhoud denk je na over wat je wilt maken, en vanuit de techniek denk je na over hoe (en of) dit mogelijk is. Zo maakten we bijvoorbeeld een sportprogramma dat zich aanpaste aan de sporter. Om dit te kunnen maken hadden we aan de ene kant kennis nodig over efficiënt sporten, en aan de andere kant over hoe we een app konden bouwen en wat voor sensoren we konden gebruiken om bijvoorbeeld hartslag te meten.

Juist die combinatie van inhoud en techniek spreekt me aan. Ook onderzoek doen vind ik leuk: net dat stapje verder gaan dan alleen ontwikkelen, door ook te kijken wat gebruikers vinden van je applicatie en wat je applicatie bereikt. Na mijn studie kon ik bij de VU blijven werken; inmiddels zit ik in het laatste jaar van mijn PhD-traject.

Tijdens mijn master raakte ik steeds meer geïnteresseerd in serious games en gamification. Serious games zijn (video)spellen waarin entertainment niet het enige doel is. In een serious game probeer je de speler iets te leren wat buiten het spel gebruikt kan worden. Dit zijn bijvoorbeeld spellen waarin militairen acties kunnen oefenen, of spellen waarin je leert rekenen. Gamification wil zeggen dat je een bepaalde taak verrijkt met spelelementen, vaak met als doel om gebruikers meer te motiveren de taak uit te voeren. Klantenkaarten van winkels zijn misschien wel het oudste en meest bekende voorbeeld hiervan: punten voor korting die je motiveren om meer te kopen. Maar tegenwoordig gebruiken veel apps bijvoorbeeld punten, prestaties, competities of levels om gebruikers hun app vaker te laten gebruiken: denk aan Duolingo, Fitbit, Nike+, of Headspace. In mijn PhD richt ik me op het inzetten van dit soort technieken als empowerment voor kwetsbare groepen. Vaak worden serious games/gamification voor een brede groep ontworpen, bijvoorbeeld kinderen die moeten leren rekenen of sporters die hun activiteiten willen bijhouden. Maar ik wil juist kijken wat dit soort technieken voor specifiekere groepen kan doen.

Tijdens mijn eerste project werkte ik aan een serious game voor ouderen om te leren hoe ze zich verbaal weerbaarder konden maken tegen een babbeltruc. Door middel van verschillende interactieve scenario’s leren spelers wat ze moeten zeggen wanneer iemand ze benadert met een mogelijke babbeltruc. Ook konden gebruikers een gekozen optie inspreken: een stemanalyse bepaalde vervolgens hoe assertief de stem van de speler was. Zo leren spelers niet alleen wat ze moeten zeggen, maar ook meer over hoe ze dit moeten zeggen. Omdat ouderen relatief vaak doelwit zijn van een babbeltruc, richtten we ons in dit onderzoek ook speciaal op die doelgroep. We gingen in zogeheten focusgroepen in gesprek met kleine groepen ouderen om te horen wat hun wensen waren voor de game en wat hun ervaringen met babbeltrucs waren. Zo zorgen we ervoor dat de serious game zo goed mogelijk aansluit op de gebruikers.

Op dit moment doe ik onderzoek naar een hele andere doelgroep, namelijk jongvolwassenen. Ik vind het interessant wat de dubbele rol van social media is geworden, voornamelijk bij deze doelgroep. Aan de ene kant is het heel erg populair, maar aan de andere kant maakt het ook veel jongeren onzeker. Hoewel er zeker tegenbewegingen gaande zijn, zijn er nog steeds veel gebruikers die voornamelijk (bewerkte) ‘perfecte plaatjes’ posten. Hierdoor kun je over jezelf gaan twijfelen, bijvoorbeeld over je uiterlijk of over de manier waarop jij je leven leeft. Vanuit dit probleem kwam ik terecht bij zelfcompassie. Zelfcompassie gaat erom dat je leert hoe je vriendelijker tegen jezelf kunt zijn. Je moet als het ware leren hoe je jezelf kunt behandelen zoals je ook je beste vriend zou behandelen. Dit kan je helpen om op een andere manier naar social media te kijken, maar ook in andere situaties komt dit goed van pas. Ik wil gaan kijken hoe ik met behulp van gamification een training kan maken die deelnemers zelfstandig kunnen gebruiken, zodat ze niet naar een groepstraining toe hoeven maar gewoon in hun eigen tijd met korte oefeningen aan zelfcompassie kunnen werken. Op dit moment is het project in de eerste testfase. Hierbij werkt een kleine groep deelnemers met de training en kijken we naar hun ervaringen en data om de trainingswebsite verder te verbeteren. Ik wil bijvoorbeeld nog meer gaan kijken naar het afstemmen van de oefeningen op de gebruiker, maar hiervoor is het nodig om eerst meer inzicht te krijgen in de deelnemers en hun gebruik van de website. Daarna zal de training met een grotere groep worden getest, en gaan we kijken naar de werkzaamheid ervan.

Lijkt het je leuk om mee te doen aan dit onderzoek? Meer informatie kun je vinden op www.zelfcompassie.labs.vu.nl; je kunt daar alvast opgeven voor de volgende training die start in mei 2021!

Laura van Der Lubbe

Universiteit: Vrije Universiteit Amsterdam

Faculteit: Computer Science - Social AI group

Favoriete bier: Liefmans Fruitesse/Kriek

Wil je meer weten? Je vindt Laura's meest recente onderzoeksartikelen hier.